O wodzie w Centrum Nauki Kopernik

Po sukcesie pierwszej części warsztatów „Code for Blue” w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie, przyszedł czas na jeszcze intensywniejsze zgłębianie metod design thinking, pracy nad projektami i badań terenowych. Tym razem nauczycielki z 10 szkół z różnych części Polski przyjechały do Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.

Program „Code for Blue” oparty jest na materiałach filmowych, w tym na filmie Ewy Ewart pt. „Do ostatniej kropli”, który porusza problem deficytu wody i podkreśla potrzebę jej ochrony. Film, który zdobył nagrody w Monte Carlo i Stanach Zjednoczonych, zwraca uwagę na globalne wyzwania w tym zakresie. Ten wspólny obszar tematyczny wykorzystujemy w procesie edukacji środowiskowej. Program „Code for Blue” został stworzony przez specjalistów z różnych dziedzin, aby inspirować młodych ludzi do podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska, rozwijania poczucia sprawczości, pewności siebie i empatii wobec przyrody, ale też współpracy i krytycznego myślenia.

Obecnie w programie uczestniczy 10 szkół z różnych części Polski: Zespół Szkół nr 18 z Wrocławia, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego z Konstancina-Jeziorny, Szkoła Podstawowa nr 20 im. gen. Władysława Sikorskiego z Białegostoku, Szkoła Podstawowa nr 26 im. Rodła z Zabrza, ZSP, SP im. A. Fiedlera z Budzisławia Kościelnego, 3 LO im. Adama Mickiewicza z Bydgoszczy, Powiatowy Zespół Szkół nr 1 im. Mikołaja Kopernika ze Środy Śląskiej, Liceum Ogólnokształcące i Szkoła Podstawowa nr 3 im. Władysława Broniewskiego ze Środy Śląskiej, Zespół Szkolno-Przedszkolny „Na Bursztynowym Szlaku” z Lewina Kłodzkiego oraz Szkoła Podstawowa nr 51 im. Jana Pawła II z Wrocławia. Dwadzieścia zakwalifikowanych do programu nauczycielek w sierpniu wzięło udział w warsztatach w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie, a w dniach 12-13 września w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie skupiło się na:

• Design thinking w edukacji, czyli na rozwiązywaniu problemów poprzez empatyczne zrozumienie potrzeb uczniów i tworzenie innowacyjnych rozwiązań. Metoda ta rozwija kreatywność i umiejętność rozwiązywania problemów, angażując uczniów w proces twórczy i refleksyjny.

Uważam, że design thinking doskonale wpisuje się w obecne trendy edukacyjne. Nauczyciele coraz częściej starają się dostosować swoje lekcje do potrzeb uczniów, wprowadzając bardziej aktywizujące formy nauczania. W naszej szkole już teraz mamy odpowiednie warunki do wdrożenia tej metody na większą skalę, nie tylko w ramach projektów. Posiadamy dobrze wyposażoną pracownię techniczną, idealną do tworzenia prototypów. To sprawia, że możemy zastosować tę metodę w praktyce, w środowisku gotowym na takie działania. Dzięki tej metodzie uczniowie uczą się współpracy w grupie,nabywają umiejętności szybkiego podejmowania decyzji, prototypowania i redukcji błędów, a to kompetencje, które są dziś kluczowe na rynku pracy. Angelika Kossakowska, Szkoła Podstawowa Nr 20 im. gen. Władysława Sikorskiego w Białymstoku

Warsztaty były bardzo ciekawe, ponieważ pozwoliły mi na praktyczne zastosowanie metody design thinking, której wcześniej nie stosowałam w takim zakresie. Chociaż słyszałam o tej metodzie, dopiero teraz miałam okazję naprawdę ją przećwiczyć. Najbardziej uderzyło mnie to, jak angażujące jest to podejście. Dzięki symulacjom i analizie person, poczułam się emocjonalnie związana z postacią, którą reprezentowałam. To zaangażowanie sprawiło, że naprawdę przeżywałam sytuację tej osoby i walczyłam o jej potrzeby, co było dla mnie zaskakujące. Czułam się, jakbym sama była twórcą rozwiązania, co w pełni oddaje istotę tej metody. Dzięki temu doświadczeniu będę mogła lepiej prowadzić warsztaty z dziećmi, gdyż rozumiem, jak emocjonalnie angażująca może być ta metoda i jak ważne jest, by najpierw samodzielnie poczuć jej działanie. Marzena Fedorowicz, Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Budzisławiu Kościelnym

• Metodzie projektu, która umożliwia uczniom zdobywanie wiedzy poprzez realizację praktycznych projektów. Pomaga rozwijać umiejętności takie jak współpraca, krytyczne myślenie i zarządzanie czasem, a także uczy stosowania teorii w praktyce.
• Pracy w terenie – zapewnia uczniom bezpośrednie doświadczenie z otaczającym światem, co sprzyja głębszemu zrozumieniu zagadnień związanych z ochroną środowiska. Angażuje ich w badania i obserwacje, rozwijając umiejętności analityczne i praktyczne.

Edukacja terenowa łączy w sobie wiele elementów – nie tylko wiedzę, ale także aktywność fizyczną, co jest dla mnie, jako nauczyciela wychowania fizycznego, szczególnie istotne. Lekcje terenowe pozwalają uczniom na bezpośrednie doświadczanie rzeczywistości, co sprawia, że więcej zapamiętują. To dla nich frajda i są w stanie później opowiedzieć o swoich doświadczeniach, wyrazić swoje zdanie, co jest znacznie bardziej wartościowe niż samo słuchanie, czytanie książek czy oglądanie filmów, które szybko ulatują z pamięci. Chciałabym, aby edukacja terenowa była jeszcze bardziej wykorzystywana w naszej szkole, zwłaszcza na innych przedmiotach. Dzięki niej uczniowie mogą lepiej zrozumieć i obserwować otaczającą ich przyrodę, a także rozwijać empatię oraz wrażliwość na to, co dzieje się wokół nich. Angelika Kierat-Syrowy, Szkoła Podstawowa nr 26 im. Rodła w Zabrzu

Do pracy w terenie wykorzystujemy MobiLab, czyli mobilne laboratorium edukacyjne, które również przyjechało do Warszawy, by nauczyciele mogli sprawdzić, na czym polegają takie lekcje. MobiLab powstało w celu zachęcenia uczniów do aktywnego udziału w badaniach terenowych oraz wykorzystywania nowoczesnych technologii i narzędzi do prowadzenia edukacji praktycznej, opartej na doświadczeniach i eksperymentach.

Edukacja terenowa jest kluczowa dla nauki o przyrodzie, ponieważ trudno jest nauczać wrażliwości na środowisko wyłącznie z podręczników. Zrozumienie procesów przyrodniczych wymaga bezpośredniego kontaktu z naturą. W dzisiejszych czasach warto korzystać z nowoczesnych narzędzi, które wspierają edukację. MobilLab stanowi doskonały przykład takiego narzędzia, umożliwiającego edukatorom pokazanie dzieciom procesów i zjawisk przyrodniczych w praktyce, co znacząco wzbogaca proces nauczania – uważa Magdalena Okołów, ekspertka MobiLab.

Warsztaty odbyły się w wyjątkowym miejscu – Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego (PPK), będącej integralną częścią Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Ten innowacyjny ośrodek edukacyjny stanowi prawdziwą kuźnię pomysłów i rozwiązań dla nowoczesnej edukacji. Te możliwości wykorzystaliśmy jak najlepiej, ponieważ w naszym programie „Code for Blue” także łączymy teorię z praktyką, a najnowsze osiągnięcia nauki i technologii przekuwamy w inspirujące doświadczenia edukacyjne.

Partnerzy programu Code for Blue:

Grupa Luxmed, BNP Paribas, Canpack, Fundacja Totalizator Sportowy, Leo Art, terre des hommes, Volkswagen Belegschaftsstiftung