W dobie dynamicznych zmian spowodowanych globalizacją i postępem technologicznym, zachowanie lokalnej tożsamości i bioróżnorodności staje się coraz ważniejsze. W odpowiedzi na te wyzwania, uczniowie z pracowni School Living Lab Fundacji „Code for Green”, działającej przy Szkole Podstawowej nr 3 im. Arkadego Fiedlera w Polkowicach, postanowili stworzyć na terenie szkoły minisad z tradycyjnymi odmianami drzew owocowych. Projekt ten miał na celu nie tylko ochronę lokalnego dziedzictwa przyrodniczego, ale także promowanie proekologicznych postaw wśród uczniów i lokalnej społeczności.
Za realizację projektu odpowiada zespół uczniów z pracowni Living Lab, który składa się z dziesięciorga uczniów oraz młodzieży, która dołączyła do inicjatywy. Uczniowie zostali podzieleni na sześć podgrup, z których każda odpowiadała za inny aspekt projektu. Powstał Zespół ds. Prowadzenia Księgi Minisadu; Zespół ds. Tworzenia Materiałów Graficznych i Prezentacji; Zespół Tworzenia Kosztorysu; Zespół Tworzenia Planu Zagospodarowania Terenu; Zespół Zdobywania i Przedstawiania Wiadomości oraz Zespół Sympatyków.
Opiekunem zespołu jest Dariusz Olejniczak – nauczyciel informatyki, języka angielskiego oraz techniki ogrodniczej. Dzięki jego wsparciu i wiedzy, uczniowie mogą liczyć na profesjonalną pomoc przy realizacji swojego ogrodniczego projektu.
Przygotowania do założenia minisadu rozpoczęły się od intensywnego zgłębiania wiedzy na temat bioróżnorodności oraz tradycyjnych odmian drzew owocowych. W styczniu uczniowie wzięli udział w zajęciach, na których omówiono znaczenie zachowania bioróżnorodności w kontekście globalizacji. Podkreślono, że ochrona lokalnych odmian roślin i zwierząt jest nie tylko istotna dla zachowania tożsamości lokalnych społeczności, ale ma także znaczenie globalne.
Uczniowie dowiedzieli się również o roli rodzimych odmian drzew owocowych, takich jak jabłonie czy grusze, które nie tylko dostarczają cennych owoców, ale także przyczyniają się do zachowania różnorodności biologicznej w regionie. W ten sposób młodzież zrozumiała, jak ważne jest pielęgnowanie tradycji, również w kontekście sadownictwa.
Warto również wspomnieć o zajęciach z przedsiębiorczości. Aldona Kucner, doradczyni z wieloletnim doświadczeniem w biznesie, przekazała uczniom cenne wskazówki dotyczące organizacji projektu i zarządzania finansami.
Przygotowując się do założenia minisadu, uczniowie zgłębili szereg ciekawostek o tradycyjnych odmianach drzew owocowych:
- Jabłonie: Pierwsze ślady jabłek odkryto na Bałkanach i datowane są na około 6500 lat p.n.e. Obecnie na świecie istnieje ponad 8 tysięcy odmian jabłoni.
- Wiśnie: Są bogate w antyoksydanty, które pomagają chronić komórki przed uszkodzeniami. Pierwsze wiśnie uprawiano już 3000 lat p.n.e. w Chinach.
- Grusze: Uprawiane w starożytnych Chinach od XX wieku p.n.e., są również jednym z najstarszych gatunków owocowych.
Zespół z pracowni „Code for Green” starannie zaplanował założenie minisadu na terenie szkoły. Teren wybrany do tego celu znajduje się od zachodniej strony budynku, gdzie już rośnie jedno drzewo jabłoni tradycyjnej odmiany „Gołąbek Natuzjusza”. Analiza map geodezyjnych wykazała, że przez środek terenu przebiega rura gazowa, co wpłynęło na decyzję o rozmieszczeniu drzew w jednym rzędzie, aby uniknąć ryzyka uszkodzeń.
Uczniowie wybrali kilka tradycyjnych odmian drzew owocowych, takich jak jabłonie „Antonówka Zwykła” i „Pepina Parkera”, a także grusze „Faworytka” i „Komisówka”. Decyzja o wyborze tych drzew była podyktowana zarówno łatwością ich uprawy, jak i dostępnością w jednej szkółce, co obniżyło koszty transportu.
W kwietniu zespół przystąpił do realizacji projektu. Po zakupie sadzonek, uczniowie wykopali dołki pod drzewa, a następnego dnia, po ich dostarczeniu, posadzili i podlali młode rośliny. Oprócz drzewek owocowych, na terenie minisadu pojawiły się także rośliny towarzyszące, takie jak brzozy, klony i krzewy miododajne, które mają sprzyjać bioróżnorodności i zdrowemu rozwojowi drzew. Zainstalowane zostały też budki lęgowe dla ptaków.
Ważnym elementem promocji projektu była także Księga Sadu, w której uczniowie dokumentowali swoje działania za pomocą notatek i zdjęć.
Projekt „Tradycyjny Sad” to przykład zaangażowania młodych ludzi w ochronę lokalnego dziedzictwa przyrodniczego. Zakładając minisad na terenie szkoły, uczniowie nie tylko wiele nauczyli się o bioróżnorodności, ale także zadbali o jej ochronę.
Uczniowie szkoły z Polkowic w nowym roku szkolnym również dbają o sad i pielęgnują drzewka owocowe.
